Logo Cover

Κεφάλαιο 3: Επιβεβαιώνοντας το περιεχόμενο που παράγεται από τους χρήστες (User-Generated Content)

Η Claire Wardle είναι ερευνητική συνεργάτιδα στο Tow Center του Πανεπιστημίου Columbia, δουλεύοντας σε ένα σημαντικό ερευνητικό πρόγραμμα σχετικά με το περιεχόμενο που παράγεται από τους χρήστες (User-Generated Content) και τις ειδήσεις στην τηλεόραση. Σχεδίασε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στο BBC το 2009 και συνέχισε να εκπαιδεύει δημοσιογράφους σε όλο τον κόσμο σε θέματα που σχετίζονται με την επιβεβαίωση και τη συγκέντρωση ειδήσεων μέσω των κοινωνικών δικτύων. Τα δύο τελευταία χρόνια η Claire συνεργάζεται με το Storyful. Η Claire διαθέτει διδακτορικό δίπλωμα (Ph.D.) στην επικοινωνία από το Annenberg School for Communication του Πανεπιστημίου της Πενσυλβανία. Διατηρεί λογαριασμό στο Twitter στο @cward1e και ιστολόγιο στο clairewardle.com.

Σε λιγότερο από μια δεκαετία, η συγκέντρωση των ειδήσεων έχει μεταμορφωθεί εξαιτίας δύο σημαντικών εξελίξεων.

Η πρώτη είναι η τεχνολογία που αφορά στις φορητές συσκευές. Το καλοκαίρι του 2013 μια σημαντική, κρίσιμη στιγμή είχε φθάσει. Για πρώτη φορά, πάνω από τα μισά (55 τοις εκατό) από όλα τα νέα κινητά τηλέφωνα που πωλήθηκαν ήταν smartphones.

Εξ ορισμού ένα κινητό τελευταίας γενιάς-smartphone διαθέτει μια κάμερα υψηλής ποιότητας με δυνατότητα λήψης βίντεο και επιτρέπει στον χρήστη να συνδέεται εύκολα στο διαδίκτυο για τη διάδοση των φωτογραφιών. Ως αποτέλεσμα, όλο και περισσότεροι άνθρωποι έχουν την τεχνολογία στην τσέπη τους, για να «τραβήξουν» πολύ γρήγορα γεγονότα που βλέπουν γύρω τους και να τα μοιραστούν άμεσα με ανθρώπους που ίσως να τους ενδιαφέρουν, καθώς επίσης και να τα μοιραστούν ευρύτερα μέσω των κοινωνικών δικτύων.

Η δεύτερη εξέλιξη που συνδέεται είναι ο κοινωνικός ιστός (social Web). Όταν το κέντρο του BBC για το περιεχόμενο που παράγεται από τον χρήστη (USG) ξεκίνησε να λειτουργεί στις αρχές του 2005, απλά στηριζόταν σε ανθρώπους που έστελναν περιεχόμενο μέσω μιας κεντρικής ηλεκτρονικής διεύθυνσης email. Σε εκείνο το σημείο το Facebook είχε μόλις πάνω από 5 εκατομμύρια χρήστες, ενώ σήμερα φθάνει το 1 δισεκατομμύριο. Το YouTube και το Twitter δεν είχαν ακόμη ξεκινήσει. Σήμερα, κάθε λεπτό της ημέρας, 100 ώρες περιεχομένου ανεβαίνουν στο YouTube, στέλνονται 250.000 tweets μέσω Twitter αλλά και 2,4 εκατομμύρια κομμάτια περιεχομένου κοινοποιούνται μέσω Facebook.1 Η συμπεριφορά των χρηστών έχει αλλάξει σημαντικά.

Αντί να βιντεοσκοπήσουν κάτι και όταν τους ζητηθεί να το στείλουν σε έναν ειδησεογραφικό οργανισμό, οι άνθρωποι βιντεοσκοπούν ό,τι βλέπουν και το ανεβάζουν στο Facebook, στο YouTube ή στο Twitter. Η έρευνα έχει δείξει πως μια πολύ μικρή μερίδα του κοινού διαθέτει αρκετή κατανόηση της όλης διαδικασίας που ακολουθείται στις ειδήσεις, έτσι ώστε να θεωρήσει το υλικό της τόσο πολύτιμο ώστε να το στείλει χωρίς παρακίνηση σε έναν ειδησεογραφικό οργανισμό ή άλλο φορέα2. Ουσιαστικά, ο κόσμος ανεβάζει το περιεχόμενο, για να μοιραστεί την εμπειρία του με τους φίλους και την οικογένειά του.

Όλο και περισσότερο, σε κάθε ειδησεογραφικό γεγονός σε όλο τον κόσμο υπάρχουν κάποιοι «τυχαίοι δημοσιογράφοι»: άνθρωποι που βρίσκονται στο σωστό σημείο την κατάλληλη ώρα, έχοντας ένα smartphone στα χέρια τους. Όπως γράφει ο Anthony De Rosa, πρώην συντάκτης μέσου κοινωνικής δικτύωσης στο Reutersκαι σημερινός αρχισυντάκτης στο Circa: «Η πρώτη σκέψη ενός παρευρισκομένου δεν είναι συνήθως: “Χρειάζεται να κοινοποιήσω αυτό που βιντεοσκόπησα σε ένα μεγάλο τηλεοπτικό ειδησεογραφικό δίκτυο” επειδή δεν ενδιαφέρονται για τα παραδοσιακά τηλεοπτικά ειδησεογραφικά δίκτυα ή πιθανότερο δεν έχουν ακούσει ποτέ γι’ αυτά. Ωστόσο, έχουν ακούσει για το διαδίκτυο και εκεί είναι όπου αποφασίζουν να το μοιραστούν με τον κόσμο.»

Παρομοίως, κατά τη διάρκεια έκτακτων ειδησεογραφικών γεγονότων, το κοινό είναι συχνά πιο πιθανό να στραφεί στα κοινωνικά δίκτυα για πληροφορίες, εννοώντας ότι οι διασώστες και οι οργανισμοί έκτακτης ανάγκης χρησιμοποιούν οι ίδιοι τα κοινωνικά δίκτυα. Δυστυχώς, τέτοια ειδησεογραφικά γεγονότα προκαλούν μια κυκλοφορία εσφαλμένων πληροφοριών είτε σκόπιμα είτε από λάθος. Επομένως, οι δημοσιογράφοι και οι επαγγελματίες διασώστες πρέπει πάντα να ξεκινούν από το σημείο πως το περιεχόμενο είναι λάθος. Κατά τη διάρκεια έκτακτων γεγονότων, όταν οι πληροφορίες μπορούν κυριολεκτικά να επηρεάσουν ζωές, η επιβεβαίωση αποτελεί ένα κρίσιμο κομμάτι τόσο στη συγκέντρωση των ειδήσεων όσο και στη διαδικασία διάδοσης των πληροφοριών.

Η σημασία της επιβεβαίωσης

Η δυνατότητα που έχει ο καθένας να ανεβάσει περιεχόμενο, να το επισημάνει ή να το περιγράψει όπως είναι από ένα συγκεκριμένο γεγονός, αφήνει πολλούς δημοσιογράφους και συγκεκριμένα τους συντάκτες, τρομοκρατημένους μην τυχόν έχουν ξεγελαστεί ή χρησιμοποιούν λανθασμένο περιεχόμενο.

Κάποιοι άνθρωποι κάνουν σκόπιμα μια προσπάθεια για να ξεγελάσουν ειδησεογραφικούς οργανισμούς αλλά και το κοινό, δημιουργώντας ψεύτικους δικτυακούς τόπους, λογαριασμούς στο Twitter, κάνοντας επεξεργασία σε εικόνες στο Photoshop ή ακόμα και επεξεργασία σε βίντεο. Πιο συχνά, τα λάθη που γίνονται δεν είναι σκόπιμα. Οι άνθρωποι, στην προσπάθειά τους να φανούν χρήσιμοι, συχνά βρίσκουν περιεχόμενο με λανθασμένη ετικέτα από προηγούμενα γεγονότα και το κοινοποιούν. Παρακάτω είναι το παράδειγμα ενός ανθρώπου ο οποίος απολογείται μετά τη δημοσίευση μιας φωτογραφίας στο Twitter που είχε σταλεί μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από τη γυναίκα του. Η γυναίκα του είχε πει πως η φωτογραφία απεικόνιζε τον τυφώνα Usagi, καθώς κατευθυνόταν προς το Χόνγκ Κόνγκ• στην πραγματικότητα, όμως, επρόκειτο για φωτογραφία ενός παλαιότερου γεγονότος.

Οι άνθρωποι που κατεβάζουν περιεχόμενο από το YouTube και το ανεβάζουν στους προσωπικούς λογαριασμούς τους ισχυριζόμενοι πως είναι δικό τους, δημιουργούν άλλα προβλήματα. Αυτό δεν είναι φάρσα –είναι αυτό που περιγράφεται ως «σκάλισμα», «γδάρσιμο» ή «ξήλωμα»(scrape)- αλλά σημαίνει πως πρέπει να δουλέψουμε δυσκολότερα, προκειμένου να βρούμε τον αυθεντικό χρήστη που ανέβασε το περιεχόμενο.

Η δυσκολία της εύρεσης του αυθεντικού αποσπάσματος καταδείχθηκε όταν η επιτροπή «Senate Intelligence Committee» κυκλοφόρησε μια λίστα αναπαραγωγής 13 βίντεο που είχαν αρχικά εμφανιστεί στο YouTube, τα οποία και είχαν χρησιμοποιήσει για την εύρεση στοιχείων που σχετίζονται με την επίθεση με χημικά όπλα το 2013 στην ανατολική Γούτα στη Συρία. Ένας αριθμός από αυτά τα βίντεο λήφθηκε από ένα γνωστό συριακό κανάλι στο YouTube, το οποίο τακτικά αναδημοσιεύει βίντεο από κανάλια άλλων ατόμων. Αυτό υποδήλωσε πως τα βίντεο εντός της λίστας δεν ήταν τα αυθεντικά και στην πραγματικότητα ήταν εξαγωγή–ξήλωμα από αλλού. Χρησιμοποιώντας ένα εύρος από διαφορετικές τεχνικές επιβεβαίωσης, ο Félim Mc Mahon από το Storyful κατάφερε να ανακαλύψει τις αυθεντικές εκδόσεις των συγκεκριμένων βίντεο. Ο ίδιος έγραψε την όλη διαδικασία εδώ. Αυτό που έδειξε το παραπάνω παράδειγμα είναι ότι τέτοια θέματα δεν αποτελούν πλέον λόγο ανησυχίας για τη δημοσιογραφική κοινότητα.

Έλεγχοι για επιβεβαίωση

Η επιβεβαίωση αποτελεί μια ικανότητα κλειδί, η οποία υλοποιείται μέσα από ελεύθερα διαδικτυακά εργαλεία και παλαιού τύπου δημοσιογραφικές τεχνικές. Καμιά τεχνολογία δεν μπορεί αυτόματα να επιβεβαιώσει ένα κομμάτι περιεχομένου που δημιουργείται από τους χρήστες με 100% επιτυχία. Ωστόσο, το ανθρώπινο μάτι ή οι παραδοσιακές έρευνες δεν είναι εξίσου αρκετές. Είναι ο συνδυασμός των δύο που μετράει.

Όταν ένας δημοσιογράφος ή ένας επαγγελματίας που ασχολείται με ανθρωπιστικά θέματα βρίσκει μια πληροφορία ή περιεχόμενο μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ή είναι κάτι που του έχει σταλεί, υπάρχουν τέσσερεις παράγοντες για να το ελέγξει και να το επιβεβαιώσει:

  1. Προέλευση: Είναι αυτό το αυθεντικό περιεχόμενο;
  2. Πηγή: Ποιος «ανέβασε» το περιεχόμενο;
  3. Ημερομηνία: Πότε δημιουργήθηκε το περιεχόμενο;
  4. Τοποθεσία: Πού δημιουργήθηκε το περιεχόμενο;

1. Προέλευση: Επιβεβαιώνοντας την αυθεντικότητα του περιεχομένου

Εάν βρίσκετε περιεχόμενο σε κάποιο προφίλ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, θα πρέπει να πραγματοποιήσετε έναν αριθμό από διάφορους ελέγχους σε αυτό το προφίλ, προκειμένου να βεβαιωθείτε πως είναι αληθινό.

Στην περίπτωση ενός tweet, συνειδητοποιήστε πως ο δικτυακός τόπος lemmetweetthatforyou.com κάνει απίστευτα εύκολη τη δημιουργία ενός ψεύτικουtweet, το οποίο και μετά μπορεί να κοινοποιηθεί ως μία εικόνα.

Ένας άλλος τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι μεταδίδουν ψευδείς πληροφορίες στο Twitter είναι παρουσιάζοντας την ψεύτικη πληροφορία σαν retweet. Για παράδειγμα: «Αλήθεια; RT@JoeBiden Ανακοινώνω την απόσυρσή μου από την πολιτική». Κάτι τέτοιο φαίνεται σαν απλά να έχεις αναδημοσιεύσει ένα αυθεντικό tweet.

Οι απατεώνες, επίσης, συχνά προσθέτουν ένα μπλε τικ επιβεβαίωσης στη φωτογραφία εξωφύλλου (cover photo)ενός ψεύτικου λογαριασμού, προκειμένου να τον κάνουν να φαίνεται αυθεντικός. Για να ελέγξετε εάν ένας λογαριασμός είναι στην πραγματικότητα αυθεντικός, πηγαίνετε πάνω από το μπλε τικ και θα δείτε να προβάλλεται το κείμενο επιβεβαιωμένος-αυθεντικός λογαριασμός (verified account). Εάν δεν υπάρχει κάτι τέτοιο, δεν είναι ένας αυθεντικός λογαριασμός.

Το Facebook παρουσιάζει ένα παρόμοιο πρόγραμμα επιβεβαίωσης, χρησιμοποιώντας το ίδιο μπλε σύστημα με το τικ για διασημότητες, δημοσιογράφους και κυβερνητικούς αξιωματούχους. Τα τικ επιβεβαίωσης μπορούν να εμφανιστούν στις σελίδες του Facebook καθώς επίσης και στα προσωπικά προφίλ. (Όπως και στο Twitter, έτσι και το Facebook διαχειρίζεται το πρόγραμμα επιβεβαίωσης και αποφασίζει ποιες αιτήσεις για επιβεβαίωση να κάνει αποδεκτές). Στις σελίδες του Facebook, όπως του Usain Bolt παρακάτω, το τικ εμφανίζεται κάτω από τη φωτογραφία εξωφύλλου δίπλα στο όνομα του ατόμου.

Στα προσωπικά προφίλ, το τικ εμφανίζεται στη φωτογραφία εξωφύλλου. Εδώ είναι το προφίλ της LizHeron, συντάκτριας για τα νέα αναδυόμενα μέσα στην εφημερίδα The Wall Street Journal:

Αξίζει να σημειωθεί πως, όπως και με το Twitter, μια πιθανή χρήση photoshop μπορεί να εντοπιστεί επάνω στις φωτογραφίες εξωφύλλου. Εάν φέρετε το ποντίκι πάνω από το μπλε τικ, η φράση «επιβεβαιωμένο-αυθεντικό προφίλ» θα εμφανιστεί.

Αλλά όπως και στο Twitter, θυμηθείτε πως η διαδικασία επιβεβαίωσης είναι κάθε άλλο παρά διαφανής, και επομένως με άτομα που είναι λιγότερο γνωστά μπορεί να μην είναι ξεκάθαρο εάν ένας ανεπιβεβαίωτος λογαριασμός είναι ψεύτικος ή εάν δεν είναι απλά τόσο γνωστοί για να επιβεβαιωθούν!

Αλλά ακόμα και με αυτά τα επίσημα προγράμματα επιβεβαίωσης σε ετοιμότητα, δεν υπάρχει κανένας γρήγορος τρόπος ελέγχου για το εάν ένας λογαριασμός είναι αληθινός, εκτός από τους επίμονους ελέγχους σε όλες τις διαθέσιμες λεπτομέρειες κάποιου προφίλ. Τα στοιχεία που είναι για έλεγχο περιλαμβάνουν συνδεδεμένους δικτυακούς τόπους, τοποθεσία, προηγούμενες εικόνες και βίντεο, προηγούμενες ενημερώσεις κατάστασης (status) ή τιτιβίσματα (tweets). Ποιοι είναι οι φίλοι τους; Ποιους ακολουθούν; Προβάλλονται σε κάποιου άλλου τις λίστες;

Εάν εξετάζετε κάποιο τμήμα «πλούσιου» περιεχομένου, όπως είναι μια φωτογραφία ή ένα βίντεο, μία από τις πρώτες ερωτήσεις είναι εάν αυτό είναι το αυθεντικό τμήμα του αποσπάσματος ή της εικόνας. Χρησιμοποιώντας αντίστροφα εργαλεία για αναζήτηση μιας εικόνας όπως το Tin Eye ή το Google Images3, μπορείτε να ανακαλύψετε εάν αυτή έχει προηγουμένως αναρτηθεί διαδικτυακά. (Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη χρήση αυτών των εργαλείων, δείτε το κεφάλαιο 4 του βιβλίου).

Μολονότι οι σκόπιμες φάρσες είναι σπάνιες, συμβαίνουν. Τα τελευταία χρόνια έχουν υπάρξει σχετικά ακίνδυνα βίντεο-φάρσες τα οποία παράγονταν από εταιρείες δημοσίων σχέσεων που αναζητούσαν δημοσιότητα, και από μαθητές, σηματοδοτώντας την ολοκλήρωση μιας εργασίας στο τέλους μιας περιόδου. Έχουν υπάρξει επίσης σκόπιμες προσπάθειες για τη δημιουργία ψεύτικου περιεχομένου, ειδικότερα στη Συρία και την Αίγυπτο, όπου μια δυσφήμιση του «εχθρού» μπορεί να επιτευχθεί μέσω ενός φαινομενικά αξιόπιστου περιεχομένου που κοινοποιείται στα κανάλια κοινωνικής δικτύωσης.

Οι τεχνικές περιλαμβάνουν τη δημιουργία ενός ψεύτικου αλλά φαινομενικά πανομοιότυπου δικτυακού τόπου και ισχυρισμούς για την υπευθυνότητα μιας επίθεσης με βόμβα, ή σκηνοθεσία ενός απαίσιου ατυχήματος και κατηγορίες προς την άλλη πλευρά. Η χειραγώγηση είναι σχετικά εύκολο να γίνει σήμερα, και είτε είσαι η Nancy Pelosi, η οποία προσπαθεί να δημιουργήσει μια φωτογραφία όλων των γυναικών του Κογκρέσου ακόμα και αν κάποιες από αυτές έχουν καθυστερήσει, είτε ένα Συριακό γκρουπ ακτιβιστών που κοινοποιεί ένα βίντεο ενός ανθρώπου που εμφανίζεται να είναι θαμμένος ζωντανός κάθε δημοσιογράφος ή επαγγελματίας-ανθρωπιστής πρέπει να ξεκινήσει με την υπόθεση πως κάποιο περιεχόμενο UGC είναι ψεύτικο. (Δείτε το κεφάλαιο 5 του βιβλίου για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία επιβεβαίωσης στα βίντεο).

2. Επιβεβαιώνοντας την πηγή

Ο απώτερος στόχος όταν προσπαθείτε να επιβεβαιώσετε κάποιο UGC είναι να αναγνωρίσετε ποιος είναι ο αυθεντικός χρήστης που ανέβασε το συγκεκριμένο περιεχόμενο και να έρθετε σε επαφή μαζί του.

Σε μια τέτοια συζήτηση, οι ερωτήσεις-κλειδιά συμπεριλαμβάνουν την αποκάλυψη πού βρισκόταν κάποιος όταν βιντεοσκόπησε το απόσπασμα, τι μπορούσε να δει, καθώς και τον τύπο της κάμερας που χρησιμοποιήθηκε για την καταγραφή. (Αυτές οι ερωτήσεις παρέχουν τα ουσιαστικά στοιχεία για να απαντήσει κάποιος στο στοιχειώδες τεστ του Steve Buttry «Πώς το γνωρίζεις αυτό;» που περιγράφηκε συνοπτικά στο προηγούμενο κεφάλαιο).

Εάν κάποιος επιχειρήσει να δώσει ψεύτικες πληροφορίες, είτε σκόπιμα είτε όχι, οι ευθείες ερωτήσεις συχνά έχουν ως αποτέλεσμα την παραδοχή του ατόμου πως στην πραγματικότητα δεν βιντεοσκόπησε το ίδιο το απόσπασμα. Επιπλέον, είναι πιθανό να διασταυρώσετε τις απαντήσεις σε κάποιες από αυτές τις ερωτήσεις με τις διαθέσιμες πληροφορίες από τα EXIF (Exchangeable Image File) δεδομένα σε μια φωτογραφία ή συγκρίνοντας τα βίντεο μιας συγκεκριμένης τοποθεσίας στο Google StreetView, το οποίο αναπτύσσουμε στα επόμενα κεφάλαια.

Αλλά πρώτα πρέπει να βρείτε το άτομο που είναι υπεύθυνο για το περιεχόμενο. Η έρευνα της ιστορίας του ατόμου που ανέβασε κάποιο περιεχόμενο μπορεί να αντιγράφει τα χαρακτηριστικά μιας παραδοσιακής αστυνομικής έρευνας και ίσως να σας κάνει επίσης να νιώθετε περισσότερο σαν ένας κυνηγός παρά σαν ένας δημοσιογράφος ή ερευνητής.

Κάποιοι άνθρωποι παρέχουν πολλές πληροφορίες στα κοινωνικά προφίλ τους και ένα αληθινό όνομα (ειδικά ένα που δεν είναι τόσο συχνό) μπορεί να παρέχει μια πληθώρα πληροφοριών. Καθώς οι άνθρωποι ζουν το περισσότερο μέρος της ζωής τους σε διαφορετικά κοινωνικά δίκτυα, είναι συχνά ανενημέρωτοι πώς τα στοιχεία μπορούν να συνδυαστούν για την ανάπτυξη ενός σημαντικού φακέλου πληροφοριών. Ένα προφίλ στο YouTube με λίγες προσωπικές πληροφορίες ταξινομημένες, αλλά που περιλαμβάνει κάποια διεύθυνση ενός δικτυακού τόπου, μπορεί να οδηγήσει ένα δημοσιογράφο σε μια προσωπική διεύθυνση, τηλεφωνικό αριθμό ή διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου μέσω του who.is.4

3. Επιβεβαιώνοντας την ημερομηνία των γεγονότων

Η εξακρίβωση της ημερομηνίας κάποιου βίντεο μπορεί να είναι ένα από τα πιο δύσκολα στοιχεία μιας διαδικασίας επιβεβαίωσης. Κάποιοι ακτιβιστές είναι γνώστες αυτού του γεγονότος και θα δείξουν μια εφημερίδα από εκείνη τη συγκεκριμένη μέρα, με την ημερομηνία να είναι ξεκάθαρα ορατή, όταν κοινοποιούν το απόσπασμά τους. Αυτό προφανώς και δεν είναι αλάνθαστο, αλλά εάν κάποιος που ανεβάζει περιεχόμενο γίνει γνωστός και αποδεκτός από οργανισμούς, ειδησεογραφικούς ή ανθρωπιστικούς, αυτή είναι μια χρήσιμη επιπλέον πληροφορία.

Να γνωρίζετε πως η ημερομηνία στο YouTube ενσωματώνεται στα βίντεο, χρησιμοποιώντας τη ζώνη ώρας Ειρηνικού. Αυτό μπορεί μερικές φορές να σημαίνει πως το βίντεο εμφανίζεται να έχει ανεβεί, προτού λάβει χώρα ένα γεγονός.

Άλλος τρόπος για να εξακριβώσετε την ημερομηνία είναι χρησιμοποιώντας τις πληροφορίες καιρού. Η Wolfram Alpha είναι μια μηχανή υπολογιστικής γνώσης, η οποία μεταξύ άλλων, σας επιτρέπει να ελέγξετε τον καιρό από μια συγκεκριμένη ημερομηνία. (Απλά πληκτρολογείτε μια φράση όπως είναι «Πώς ήταν ο καιρός στο Καράκας στις 24 Σεπτεμβρίου του 2013», για να πάρετε ένα αποτέλεσμα.) Αυτό μπορεί να συνδυαστεί με tweetsκαι δεδομένα από τοπικούς μετεωρολόγους, καθώς επίσης και με άλλο υλικό που έχει ανεβεί από την ίδια τοποθεσία, την ίδια μέρα για τη διασταύρωση των αναφορών για τον καιρό.

4. Επιβεβαιώνοντας την τοποθεσία

OΜόνο σε ένα μικρό ποσοστό περιεχομένου εντοπίζεται αυτόματα η γεωγραφική του θέση, αλλά η χαρτογράφηση σε πλατφόρμες-Google Maps, Google Earth, Wikimapia– είναι από τους πρώτους ελέγχους που χρειάζεται να εκτελεστούν για βίντεο και φωτογραφίες και είναι τελείως απίστευτο τι μπορεί να εντοπίσει κάποιος.5 Ο εντοπισμός της γεωγραφικής θέσης, ωστόσο, είναι πάντα πιο δύσκολος, όταν η απεικόνιση είναι ξεπερασμένη, όπως για παράδειγμα στη Συρία για τη ζημιά από βόμβες ή βομβαρδισμό ή στο Long Island μετά τον τυφώνα Sandy.

Οι ακτιβιστές που είναι γνώστες των προκλήσεων της επιβεβαίωσης συχνά βιντεοσκοπούν προς τα πάνω πριν ή μετά την κινηματογράφηση κάποιου βίντεο για την αναγνώριση ενός κτιρίου το οποίο θα μπορούσε να εντοπιστεί σε ένα χάρτη, είτε αυτό είναι ένας ψηλός πύργος, ένας μιναρές ή καθεδρικός ναός ή πινακίδα. Αυτό είναι εν μέρει αποτέλεσμα των ειδησεογραφικών οργανισμών που ζητούν από τα γκρουπ ακτιβιστών να το κάνουν αυτό6,καθώς επίσης και των ίδιων των ακτιβιστών που μοιράζονται συμβουλές για καλές πρακτικές όταν ανεβάζουν UGC.

Η επιβεβαίωση ως διαδικασία

Δυστυχώς, οι άνθρωποι συχνά βλέπουν την επιβεβαίωση ως ένα απλό ναι/όχι: Κάτι έχει επιβεβαιωθεί ή όχι.

Στην πράξη, όπως περιγράφεται παραπάνω και στα επόμενα κεφάλαια, η επιβεβαίωση είναι μια διαδικασία. Είναι σχετικά σπάνιο όλοι αυτοί οι έλεγχοι να παρέχουν ξεκάθαρες απαντήσεις. Είναι επομένως μια απόφαση του συντάκτη-εκδότη σχετικά με το εάν θα χρησιμοποιηθεί κάποιο περιεχόμενο που προέρχεται από έναν αυτόπτη μάρτυρα.

Δύο πρόσφατες ακαδημαϊκές έρευνες πραγματοποίησαν ελέγχους περιεχομένου στην παραγωγή των Αραβικών εκδόσεων τωνBBC και Al Jazeera. Εντόπισαν πως, ενώ αυτοί οι έλεγχοι επιβεβαίωσης αναλαμβάνονται από το συντακτικό προσωπικό και θεωρούνται απόλυτα απαραίτητοι, τα αποτελέσματα των ελέγχων σπάνια κοινοποιούνται στο κοινό.

Όπως συμπέρανε η Juliette Harkin σε μια έρευνα της το 2012, «ούτε το Αραβικό BBC ούτε το Αραβικό Al Jazeera ανέφεραν ξεκάθαρα σε κάποιο από τα προγράμματα ή πακέτα βίντεο πώς αξιολογήθηκαν εάν οι πηγές ήταν επιβεβαιωμένες ή αξιόπιστες. Η κοινή «εντός αέρα» εξήγηση του τύπου “το απόσπασμα αυτό δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί” έλειπε σε όλο το περιεχόμενο που αξιολογήθηκε για τη συγκεκριμένη έρευνα.».7

Υπάρχουν πρόσφατες κινήσεις για την αύξηση της διαφάνειας με το κοινό όσον αφορά στους ελέγχους επιβεβαίωσης που γίνονται από δημοσιογράφους, όταν κάποιο UGC χρησιμοποιείται από έναν ειδησεογραφικό οργανισμό. Το AP και το BBC από κοινού εργάζονται προς την κατεύθυνση να γίνουν οι διαδικασίες επιβεβαίωσης πιο διαφανείς˙ τον Αύγουστο του 2013, το BBC ανέφερε πως απο την αναλυτική έρευνα για τη χρήση του UGC κατά τη διάρκεια της Αραβικής Άνοιξης, «το BBC έχει υιοθετήσει μια νέα φρασεολογία για όλο το βίντεο-υλικό που προέρχεται από τους χρήστες (UGC),όπου μια ανεξάρτητη επιβεβαίωση δεν ήταν πιθανή», αφήνοντας το κοινό του να ξέρει ό,τι γνωρίζει.

Είναι πιθανό πως μέσα στα επόμενα λίγα χρόνια, μια νέα γραμματική σχετικά με την επιβεβαίωση θα εμφανιστεί με το κοινό να αναμένεται να ενημερώνεται για το τι είναι γνωστό και τι δεν είναι σχετικά με κάποιο UGC που πηγάζει από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Με το κοινό να είναι σε θέση να δει εξίσου το ίδιο υλικό με τους ειδησεογραφικούς οργανισμούς και άλλους που συγκεντρώνουν υλικό από το πλήθος, αυτό το επίπεδο διαφάνειας και υπευθυνότητας είναι απαραίτητο.


  1. Αυτά τα στατιστικά αλλάζουν διαρκώς, αλλά αυτή είναι η πιο πρόσφατη προσπάθεια, για να μετρηθεί η δραστηριότητα στα πιο δημοφιλή κοινωνικά δίκτυα. http://blog.qmee.com/qmee-online-in-60-seconds/

  2. . http://www.bbc.co.uk/blogs/knowledgeexchange/cardiffone.pdf

  3. Ένας δημοσιογράφος θα πρέπει πάντα να κοιτάζει και τα δύο αυτά εργαλεία. Μερικές φορές τα αποτελέσματα μπορούν να αναδύονται στο ένα και όχι στο άλλο.

  4. Δείτε αυτές τις δύο αναρτήσεις σε blog από τον Malachy Browne, συντάκτη ειδήσεων στο Storyful, σχετικά με το πως εντόπισε δημιουργούς περιεχομένου (uploaders) χρησιμοποιώντας πληροφορίες στον κοινωνικό ιστό: http://blog.storyful.com/2012/10/09/find-that-fireball-when-journalist-turns-stalker/ και http://blog.storyful.com/2013/04/16/finding-facts-in-the-heat-of-the-moment/

  5. Δείτε αυτή την ανάρτηση σχετικά με τη γεωγραφική τοποθέτηση της θέσης μιας έκρηξης δεξαμενής στη Συρία: http://blog.storyful.com/2013/03/13/the-changing-nature-of-conflict-and-technology/

  6. Δείτε τη μελέτη Harkin

  7. Δείτε τη μελέτη Harki, σ. 31



Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.