Vaka Çalışması 2.1: Sosyal Medya'yı Polis Telsizi Gibi Kullanmak

Hakkında bilgi topladığımız konu değişebilir; ancak doğruluğunu teyit etme ilkelerimiz her zaman geçerlidir. Gördüğünüzü ve duyduğunuzu sorgulamak, aramak ve kaynağı teyit etmek, resmi ve birincil kaynaklar ile görüşmek doğru habercilik için hala en iyi yöntemdir.

Circa’da, dünyanın dört bir yanından gelen son dakika haberlerini takip ediyoruz – ancak yalnızca doğrulayabildiklerimizi yayınlıyoruz. Bu da, son dakika haberleri meydana geldiğinde doğruluğunu teyit etmek için sosyal medyayı izlememizi gerektiriyor. Unutulmamalıdır ki sosyal medyada yer alan bilgiye de, diğer kaynaklarda bulunan bilgilere olduğu gibi aşırı şüphecilikle yaklaşılmalıdır.

Genellikle bilgiye, polis telsizinden duyduğum herhangi birşey gibi yaklaşırım. Çok fazla alır ve çok az yayınlarım. Bilgiyi, daha geleneksel yöntemlerle takip edebileceğim ipuçları gibi kullanırım. Duyduklarımı ve gördüklerimi (ya da tersini) teyit edebilecek birincil kaynaklara telefon eder, elektronik posta gönderir ve iletişime geçerim.

Örneğin 2013 yılında Los Angeles Havalimanı’nda gerçekleşen silahlı saldırı olayında, tanıkların söylediklerini inceledik ve Los Angeles Polis Departmanı, Federal Soruşturma Bürosu ve Los Angeles eyalet hakimi ile iletişime geçtik. Eğer gördüklerimiz ve duyduklarımızı teyit edemiyorsak, doğrulayana kadar yayınlamaz, elimizde bekletirdik.

Lider haber kuruluşlarının bile edindikleri bilgiyi servis ettikleri olaylarda, biz birincil kaynaklardan doğrulamadan yayınlamayız. Bu kuruluşlar genellikle isimlerini belirtmedikleri güvenlik görevlilerinden alıntı yaparlar ve Boston Maratonu bombalı saldırısı, Washington Navy Yard silahlı saldırısı, Newtown saldırısı ve diğer olaylarda görebildiğimiz üzere, anonim kaynaklardan alınan bilgi genellikle güvenilmezdir.

TweetDeck’i son gelişmeleri izlemek için kullanmak

Eğer sosyal medya bir polis telsizi ise, TweetDeck sizin telsiz cihazınızdır. Kendinize ait bir gösterge panosu oluşturarak güncelleme akışlarını takip edebilmenizin birkaç yolu vardır.

Belirli kullanıcılar için Twitter listelerini zamanı gelmeden oluştururum. Liste konularım, büyük şehirlerin güvenlik güçlerini, güvenilir yerel muhabirleri, büyük şehirlerin haber kuruluşlarını ve alanında uzmanlaşmış muhabirleri içerir. Bu listeleri TweetDeck’e sütunlar halinde ekleyerek, onlarla ilgili aramalar yapabilir, ya da haber akışı olarak bırakabilirim.

Planör Bronx’a indi

Ocak 2014’te bir planörün Bronx otobanında gerçekleştirdiği acil inişte son dakika haberlerini ortaya çıkartmak, gördüklerimi teyit etmek ve nirengi yapmak için TweetDeck aramalarını nasıl kullandığımı anlatayım.

Haber akışımda, New York’un Bronx bölgesinde bulunan Major Deegan Otobanı’na bir uçağın iniş yaptığına dair birkaç tane tweet gördüm, ki bu normal bir durum değildir.

Bronx *Plane Down* Major Deegan Expy. E-81 confirming a small plane down, no fire, appears to be an emergency landing.

— NYC Fire Wire (@NYCFireWire) January 4, 2014

Planör Bronx Major Deegan Otobanı’na indi. E-81 küçük uçağın indiğini, yangın olmadığını, görünüşe göre bir acil iniş gerçekleştirdiğini aktardı.

Uçak New York’a yerel zaman ile saat 15:30 sularında inmişti. (Tweet, Pasifik Zaman Dilimi ile atılmıştı.) Bu, inişi duyuran ilk tweetlerden biriydi. Benim için bir çeşit polis telsizi görevi gören, New York bölgesinde olup bitenleri aktaran takip ettiğim birkaç tane hesap vardır. Haberi destekleyemeden yayınlayamam ancak konu üzerinde daha da derine inmemi sağlayacak bu tür uyarılar işime yarar.

Bu öncü ihbarları gördükten sonra TweetDeck’in arama sonuçlarında sadece fotoğraf ya da video içeren tweetlerin gösterilmesine dair özelliğini kullanarak bir arama yaptım. Arama yaparken kullandığım anahtar kelimeler ise “planör” ve “Bronx” idi.

Yukarıdaki sonuçlar gösteriyordu ki bölgedeki güvenilir haber kaynakları inen uçak ile ilgili gelişmeleri bildirmeye başlamıştı ve ellerinde fotoğraflar da bulunuyordu. Ayrıca, bütün tweetleri konum filtresi (New York’un 8 km çevresi) ve “planör” ile “Bronx” anahtar kelimelerini kullanarak tekrar taradım ve ilave bilgi ve fotoğraflara da ulaştım:

Ayrıca New York bölgesinde güvendiğim kaynaklardan oluşan özel listemde de konum filtresini kullanarak bir arama daha gerçekleştirdim. Bu güvenilir kaynaklar (aşağıdadır) olayı doğrulamamda yardımcı oldular.

Bu noktada New York İtfaiye Departmanı’nın gördüklerimi teyit etmesi ve ellerinde olabilecek daha başka detayları öğrenebilmek için kamu basın bürosu ile iletişime geçtim. Uçakta üç kişi olduğunu öğrendim, iki yolcu ve bir pilot. Daha sonra ise uçağın modeli, kimin adına kayıtlı olduğu, ve pilot ile yolcuların kaldırıldığı hastanenin ismi gibi bilgileri edindim. Sosyal medya bizleri olaya yönlendirmişti ancak; detayları eksi moda yöntemlerle takip etmek zorundaydık.

Yeterince güvenilir bilgiye ulaştığımızı düşündüğümüzde işe koyulduk ve hikayemizi kayda geçirdik. Circa’nın mobil uygulaması, okuyuculara bir haberi takip etme ve habere eklenen her gelişmeyi bildirim olarak alma imkanı sunmaktadır. Yayıncılıkta izlediğimiz yol, teyit edilmiş bilgiler ışığında bir haberi mümkün olan en kısa sürede yayınlamak ve ardından güncellemeler ile haberi devam ettirmektir. TweetDeck bizlere gelişen haberlerde diğerlerinden daha önce davranma, güvenilir insanları (güvenlik güçleri-birincil kaynaklar gibi) arama ve onlarla iletişime geçerek sosyal medyada yer alan iletilerin doğruluğunu teyit etme imkanı sunar. Bazı olaylarda ise, bilgiyi Twitter’a yazan kişi ile iletişim kurarak güvenilir kaynaklar olup olmadıklarını anlamaya çalışırız.

Mevcut tüm kanıtları birleştirmek

Sosyal medyada gördüğünüz bir bilgi, son söz değil meydana gelen olayları teyit etmeniz için ilk adım olmalıdır.

İşin sırrı mümkün olduğunca fazla gözlem yapmanızdadır; bütün kanıtları birleştirebilmek için bir bilgiyi alın ve diğer içeriklerle karşılaştırın. Bulduğunuz içerikle ilgili kişilerle doğrudan iletişime geçip doğruluğunu desteklemeye çalışın.

Dediğim gibi, sosyal medyayı bir polis telsiziymiş gibi görün.

• < Önceki
• Sonraki : Bölüm 3: Kullanıcı Üretimi İçeriği Doğrulamak