Vaka Çalışması 9.1: Kullanıcı Üretimi İçeriği Kullanırken Değerleme Ve Riski Azaltma
Madeleine Bair Witness projesiyle birlikte dünya çapında insan hakları hakkında yurttaşlar tarafından üretilen videoları, kaynakları doğrulamayla uğraşıyor. Bu amaçla neredeyse 10 yıldır dünyanın bir çok yerine radyo, multimedya veya basılı yayın muhabiri olarak seyahat etti. Haberleri Washington Post, San Francisco Chronicle ve Orion’da yer aldı.
Dünya üzerinde baskı ve siyasal şiddetin kol gezdiği bölgelerde çekilen ya da savunmasız toplulukları belgeleyen fotoğraf ve videolar, içeriğin üretilme veya manipüle edilme olasılığının ötesinde riskler taşıyor. Bu tür durumlarda, kamera önündeki ve arkasındaki bireyler tutuklanma, taciz, işkence veya ölüm riskiyle karşı karşıya kalabilir. Uluslararası medya söz konusu görüntüyü ele geçirirse bu tehlike artabilir.
Bunun bir örneğine 2009’da İran’daki Yeşil Devrim esnasında şahit olduk İslami Devrim Muhafızları, göstericileri hedef göstermek ve kimliklerini kitle kaynaklı tespit etmek için internette buldukları fotoğraflar ve video görüntülerinden yararlandı. Bu faaliyetler eylemci topluluk arasında ürperti yarattı.
Kimliklerin ifşa edilmesi bireyleri baskıcı güçler tarafından cezalandırılma tehlikesine atıyor.Nasıl ki haber kuruluşları tecavüz mağdurlarının mahremiyetini korumak adına birtakım standartlara bağlı kalıyor, gazeteciler de savunmasız insanları ifşa eden videoları kullanırken – bilhassa bilgilendirilmiş rızaları olmaksızın çekilmişse görüntüler - aynı standartları göz önünde tutmalıdır.
Örnek verecek olursak, 2013’te Birleşik Devletler’deki online medya ve savunma örgütleri, Rusya’da LGBT gençliği hedef alan, ürkütücü boyutlara varan istismarı raporladı. Çoğu makale, faillerin mağdurlarını istismar ederken çektiği fotoğraf ve videoları içeriyor. Bu ise, söz konusu mağdurların gördüğü zararı ve damgalamayı devam ettirebilecek bir ifşa demek.
Gazeteciler ve diğer insanlar, toplumlarını dile getirmek veya belgelendirmek adına bilerek tehlikeye atılan eylemcilerin çektiği videoları sansürlememelidir. Ancak gazeteciler, bu risklerin farkında olmayan ya da kayıt için bilgilendirilmiş rıza verecek kapasiteden yoksun insanları belirlemek ve onlara gelecek zararı en aza indirmek için temel adımlar atmalıdır. Ruslara istismar videosu örneğinde, mağdurların böylesine bir çekimin parçası olmaya razı olmadığı ortada.
Gelecekteki olası zararı değerlendirin
İlk olarak, bir görüntü/videonun müdahillere zarar verip vermeyeceğini değerlendirmelisiniz. Dünyanın tehlike altındaki bir bölgesindeler mi? Bu bilginin paylaşımından veya gösterilmesinden dolayı misilleme tehlikesi mevcut mu? Görüntü veya videoda gösterilen insanların kayda alınmaya onay verdiklerini rahatlıkla söyleyebilir misiniz?
Gerçekten bir tehlike durumu mevcut ise, iki seçeneğiniz var:
Görüntüyü/kamera görüntüsünü kullanmayın. Var olması; paylaşılması / yayınlanması / basılması gerektiği anlamına gelmez. Bu konuyu başka yollarla raporlandırabilir ve yaptığımız iş hakkında bilgi vermek için kullanabiliriz.
Kişilerin görüntülerini bumlayın. Televizyon basın odaları çoğu zaman savunmasız bireylerin görüntülerini, yüzlerini bumlayarak yayınlar. Fotoğraflar, yüzleri bulanıklaştırmak için kolaylıkla düzenlenebilir. Online videolar için, videoyu YouTube’a tekrar yükleyip yüz bulanıklaştırma özelliğinden yararlanabilirsiniz. Burada açıklandığı üzere, araç, videolarda yer alan savunmasız insanların kimliğini korumak için oluşturuldu. Bu araç, bir videoyu düzenlemek için Video Geliştirme aracına tıkladığınızda “Ek özellik” olarak bulunabilir.
Zararı en aza indirgemek; gazeteciler, kriz müdahale ekipleri ve insan hakları çalışanları için standart ahlak ilkelerini kapsayan bir inançtır. Yurttaş medyayı kullanırken bireylere gelecek zararı değerlendirip en aza indirmek, bu inancı 21.yüzyıl haberciliğinde uygulamaya koymanın bir yoludur.
