Vaka Çalışması 5.3: Videonun Konumunu ve İçeriğini Onaylamak
Christoph Koettl Christoph Koettl Uluslararası Af Örgütü ABD’de acil durum müdahale yöneticisi. Ustalıkları uydu görüntülerini kullanışlı hale getirmek, mobil teknoloji, insan hakları araştırmaları ve avukatlığında kullanılan yurttaş medya. Uzmanlık alanları ise uluslararası insani hukuk, kriz incelemesi-analizi ve video doğrulama. Koettl ayrıca teknoloji ve insan hakları konusunda SXSW 2014'te de konuşma yapmış düzenli bir konuşmacı. Sri Lanka’daki savaş suçları konusunda Birleşik Devletler Parlamentosu’ndan da önce şahitlik etti. Pek çok ulusal ve uluslararası medya kuruluşu; AP, BBC, CNN, Al Jazeraa ve Reuters dahil olmak üzere, çalışmalarını düzenli olarak kullanmaktadır. Twitter hesabı: @ckoettl.
2013 Ağustos ayında Kahire’de yaşanan şiddetli çatışmalar esnasında, bir belirgin YouTube videosu büyük miktarda medya ilgisi çekmişti. (Video hemen ardından YouTube’dan kaldırılmıştı ancak buradan da izlenebilir.) Videonun yaygın şekilde kullanılan tanımı, ayrıca bir Washington Post blog girdisinde de manşet olarak kullanıldığı gibi, protestocuların bir polis arabasını Kahire’de bir köprüden aşağı itmeleriydi.
Uluslararası Af Örgütü’nde de kabul ettiğimiz gibi, protestocuların gösterdiği şiddet davranışı elbette ki polisin orantısız güç kullanımını incelerken konuyla yakından alakalıdır. Ayrıca insan hakları ihlallerinin yaşanıp yaşanmadığına karar vermenin bir bölümü olarak videoları doğrulamak konusunda da çalışıyoruz. Sonuç olarak, bu video dikkatli bir inceleme gerektirecek önemli bir kaydı temsil ediyor.
Bu videoda kendini gösteren şey, video tanımındaki ve bundan kaynaklanan blog girdisi manşetinin aksine, protestocuların videonun hiçbir yerinde arabayı gerçekten köprüden aşağı iterken görülmemesi. Kesinlikle daha yakından bir inceleme gerektiriyordu. İşte videonun içeriğini değerlendirmek ve olayın tam konumu belirlemek için yaptıklarım:
Yurttaş videosunu doğrularken atılan ilk adımlardan bir tanesi aynı olayı gösteren başka içerikleri aramaktır. (Çoklu perspektif videoların değeri hakkında daha fazlası için bkz. Hal Hodson: “Çoklu çekim videolar insan haklarını ihlal edenleri ortaya çıkarabilir.” New Scientist, 28 Haziran 2013 ve The Rashomon Project.) Normalde ek materyaller bulmak için YouTube’un yanı sıra Storyful’un (ücretli bir servis) kontrol panelini ve Storyful’un Açık Haber Odası’nı da araştırırım. (Bu bölümde belirtildiği gibi, ben de sonuç sayısını azaltmak için YouTube aramalarımı sonuçlarını yüklenme tarihine göre sıralayarak yaparım.) Bu araçları kullanarak farklı bir açıdan çekilmiş ikinci bir video buldum. Görünüşe göre bu video yüksek bir noktadan çekilmiş ve böylece tüm sahneye dair müthiş bir görüntü sağlıyor. Bu kanıt gösteriyor ki polis arabasını köprüden aşağı kimse itmemiş. Aksine, araba başka bir araçla çarpışıyor gibi görünüyor ve geriye doğru kayıp köprüden aşağı düşüyor. İkinci video olayın gerçek olduğunu doğruladı, ancak aynı zamanda video tanımının (ve manşetin) yanlış olduğunu ortaya çıkardı.
İkinci videonun bize sağladığı gözlem noktasıyla olayın tam yerini bulmamız da kolaylaştı. The Washington Post haberi olayın yerini “6 Ekim Köprüsü” olarak veriyordu. Bu işe koyulmak için yeterliydi, zira çevrimiçi haritalarda köprüyü bulmak kolaydı. Ancak köprü aslında şehrin büyük kısımlarının üstünden geçen, çok uzun bir yükseltilmiş yoldu. Bu tam konumu bulmamı daha zor hale getirdi.
İkinci videoyu dikkatlice incelerken bir nokta dikkatimi çekti, bir stadyum. 6 Ekim Köprüsü’nün izini Google Earth’de sürerek köprünün yakın menzilinde iki tane stadyum tespit ettim. Videoyu çeken kişinin potansiyel konumunu ve bakış açısını bulmak için Google Earth’te görüntüyü çevirdikten sonra ikinci stadyumlauyuşan bir konum yakaladım. Genel konumu doğruladıktan sonra olay yerini gören yüksek binaları tespit etmek kolaylaştı. Google Earth Pro’daki haritalama aracını kullanarak, iki videodaki konumları, görüntüleri ve bağlantılı noktaları gösteren basit bir kuşbakışı harita çizdim.
Videonun koordinatları: 30.058807, 31.303089
Son olarak iki nokta daha konumu doğruladı: Videonun arka planında görünen bir radyo kulesi aynı zamanda uydu görüntülerinde de görülmekteydi.
Ek olarak, kullanıcılar tarafından oluşturulmuş fotoğrafları kontrol etmek için Google Earth’teki Panoramio fotoğraf katmanını da etkinleştirdim. Panoramio katmanı o noktadaki görüş açısını sağlayan, coğrafi olarak yeri tanımlanmış, kullanıcılar tarafından oluşturulmuş fotoğrafları, dolayısıyla yüksek bir detay düzeyi içerir. Ayrıca arabanın düştüğü yerden, yani köprünün altından çekilen birkaç fotoğraf da var ve videoda görülen köprü ayakları, mükemmel şekilde birbirini tutuyor.
Video aramaları, Google Earth ve Google Haritalar’ın bir kombinasyonu sayesinde, videonun kaydedildiği yeri çabucak doğrulayabildim ve Kahire’deki protestocular hakkında ciddi imalar doğurması muhtemel, hatalı bir video tanımını çürütebildim.
Sonuç olarak, polis arabasının neden köprüden düştüğünün gerçek nedeni ortaya çıktıktan sonra, süreç The Washington Post’un ikinci gönderi ve bir düzeltmesiyle devam etti.
