Vaka Çalışması 4.2: Sandy Kasırgasındaki İki Şüpheli "Sokak Köpek Balığını" Doğrulamak
Tom Phillips BuzzFeed UK'de kıdemli bir yazardır. Öncesinde, Birlieşik Krallık gazetesi Metro'da çalıştı, MSN'de uluslararası editörlük yaptı ve yakın zamanda, Trinity Mirror için deneysel sosyal odaklı bir girişim olan UsVsTh3m'in kuruluşuna yardım etti. Bu arada, boş zamanlarında, viral görüntülerde ve tweetlerde gerçek zamanlı doğruluk kontrolü yapan nadir başarılı çalışmalardan Is Twitter Wrong?'u yazıyor. Twitter’da @flashboy adresinde yazıyor.
Sandy Kasırgası New York’u ve New Jersey’i vurduğunda, “Is Twitter Wrong?” adındaki viral görsellerin gerçeklik kontrolüne dayalı bir deney blogu yazıyordum.
Bir doğal afet, sosyal medya kullanıcılarının ve medya şirketlerinin yoğun olduğu bir bölgeyi vurunca, sonuç inceleyecek çok sayıda görüntü çıkması olur. İyiyi kötüden ayırmak bir anda yayıncılık göndemine oturur.
Özellikle bir çift viral görüntü, su basan New Jersey sokaklarında yüzen sözde köpek balıklarını gösteriyordu. Bu görüntüleri doğrulamak için Atlantik’ten Alexis Madrigal’le ekip oluşturduk.
Görüntülerin yönü, aşağıda görebilirsiniz, sizi şüpheye düşürecek kadar garipti ama incelemeden reddedilecek kadar da inanılmaz değildi. Sonunda, görüntüyü zor da olsa kesinlikle çürüttüler.
Yanlış atfedilen eski görüntüler (muhtemelen “sahte”nin en yaygın hali) genellikle Google tersine görsel aramayla saniyeler içinde çürütülebilir. Büyük olayların resimleri de genellikle, farklı kaynaklardan gelen onaylayıcı görüntülerle beraber en azından kısmen doğrulanabilir.
Ama bu işlerden hiçbiri tek görüşlük değildi ki bu da ya gerçek bir resim yada iyi bir aldatmaca olduğunu gösteriyor. (Benim deneyimim de birkaç dakikada çürütülemeyen/doğrulanamayan daha fazla vakit alma eğiliminde olan görüntülerin doğrulanması üstüne.)
Sonunda, bazen görüntü doğrulamada hiç bir şey, fazla zaman alan deneme yanılma yönteminin yerini tutamaz: özgün görüntüyü ortaya çıkarmak için sosyal medyada izini sürersin; yaklaşık konumu belirlemek için Google sokak görünümlerinde caddeleri gezersin; ve/veya muhtemel kaynak görüntüyü ararken, belirli bir anahtar kelime için Google Görseller’in sonuç sayfalarını tararsın.
Bu durumda, Google Görseller yöntemi kullanıldı – resimlerden birisine Photoshop’la eklenen köpek balığı yüzgecinin tıpkısını bulabildik.
Ancak bundan sonra bile, diğer görüntünün kesinlikle sahte olduğunu söyleyemezdik. Farklı bir köpek balığı kullanılmıştı.
Köpek balığı görüntülerinin ikisinin de kökenini bulma girişimlerimiz, belirsiz biçimde, “o görüntü Facebook’tandı” diyen insanların engeline takılıp kaldı. Bizi kaynağın bahsedildiği bir haber sitesine yönlendiren tweet üzerinden özgün Facebook göndericisini nihayet bulabildik. (Haber ve Facebook gönderisi Web’den kayboldu) Ancak bu bile tamamen yardımcı olmadı çünkü sayfa sahibinin diğer fotoğrafları aynı Brigantine, New Jersey bölgesinde gerçek bir su baskınını gösteriyordu. Ayrıca arkadaşlarına verdiği yanıtlarda da köpek balığı resimlerinin gerçek olduğunda ısrarcıydı. (Geçmişe baktığımda, tüm interneti aldatmaya değil de, daha çok sosyal çevresine hava atmaya meraklı görünüyordu.)
Sahte olduğu kesin olan bir resmin gerçek olduğunu iddia etmesi diğer köpekbalığı görüntüsünü de “neredeyse kesinlikle sahte” kategorisine almamız için bize yetti. Ama hala emin değildik. Sonraki gün, gerçeklik kontrolü yapan Snopes, kaynak görüntüyü oraya çıkardığında, biz yüzde 100 kesinlikle bu bildirimi yapmıştık. Sahte olanı oluşturmakta kullanılan köpek balığı görüntüsü şu:
Sandy’den aldığımız temel ders şu olabilir: Özellikle hızlı gelişen durumlarda, çoğu zaman doğrulama mutlak kesinlikten çok kabul edilebilir inandırıcılık seviyesine karar vermekle ilgili. Kuşkularınız konusunda açık olun, çalışmanızı sunun ve bir görüntüyü değerlendirirken yanılma olasılığınızla ilgili okuyucu bilgilendirin.
